Choose your fighter: gotowy projekt domu VS. indywidualny projekt domu

Gotowiec czy projekt “szyty” na miarę? Jest to dylemat, z którym mierzy się każdy przyszły inwestor. Gotowe projekty domów:

✔️ łatwo dostępne,
✔️ przetestowane przez innych
✔️ i w jakimś tam stopniu możesz przewidzieć, czego się spodziewać.

Z kolei projekt indywidualny to ✔️ szansa na stworzenie domu idealnie skrojonego pod Twoje potrzeby – ✔️ unikalnego, ✔️ dopasowanego do działki i stylu życia. 

Oba rozwiązania mają swoje plusy, ale które będzie najlepsze dla Ciebie?

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się, na co zwrócić uwagę, wybierając między projektem gotowym, a indywidualnym oraz jakie kroki warto podjąć, aby stworzyć dom marzeń. Bo niezależnie od wyboru liczy się jedno – dom, do którego zawsze będziesz wracać z radością. 

Gotowy projekt domu 

Decydując się na gotowy projekt domu, z pozoru wszystko wydaje się proste. Wybierasz z katalogu, płacisz i już – marzenie o własnym domu masz w zasięgu ręki. A dodatkowo gotowy projekt kusi niższą ceną i dostępnością „od ręki”. Ekspresowa budowa - można pomyśleć. I w niektórych przypadkach rzeczywiście tak jest, na przykład przy domach prefabrykowanych. Wybierając gotowy projekt z katalogu firmy zajmującej się prefabrykacją, otrzymujesz dom zoptymalizowany pod kątem kosztów budowy i szybkości realizacji. Taki budynek powstaje z przygotowanych wcześniej modułów, które ekipa może złożyć na działce w kilka dni. Jednak jest tu gwiazdka (no jasne 😀). Wprowadzanie zmian w takim projekcie wiąże się nie tylko z wyższymi kosztami dokumentacji, ale też samej budowy. Wszelkie modyfikacje mogą wymagać zmian w technologii produkcji prefabrykatów, co znacząco podnosi cenę tej opcji. 

Trochę zeszliśmy z tematu, ale wracając do wywodu... Musisz zdawać sobie sprawę, że gotowy projekt domu nie jest aż taki gotowy w przypadku budowy od zera. Każdy jeden “katalogowiec” wymaga dopasowania do działki w procesie adaptacji. Obejmuje on takie elementy jak opracowanie mapy zagospodarowania terenu, dostosowanie projektu do poziomu gruntu czy wyznaczenie przyłączy i powierzchni utwardzonych. To proces wymagany prawnie, który jest integralną częścią przygotowania projektu do budowy. Architekt adaptujący dostosowuje tutaj gotową koncepcję do warunków działki i lokalnych przepisów. Jest to również etap, w którym projekt nabiera „Twojego” charakteru. Jeśli działka ma nietypowy kształt, zjazd znajduje się w trudnym miejscu albo masz konkretne oczekiwania co do ekspozycji pomieszczeń względem stron świata – właśnie tutaj dostosujesz go do siebie.  

W gotowym projekcie możesz wprowadzać zmiany, aby dopasować go do własnej wizji. Są one zazwyczaj objęte ochroną praw autorskich, co oznacza, że nie możesz wprowadzać w nim dowolnych zmian na własną rękę. Wraz z projektem otrzymujesz dokumentację, która precyzyjnie określa, jakie modyfikacje architekt adaptujący może wprowadzić bez dodatkowej zgody autora projektu. Zazwyczaj obejmuje to drobne zmiany, takie jak przesunięcie wewnętrznych ścianek działowych, zmiana lokalizacji okien czy dostosowanie budynku do poziomu terenu. Jeśli planujecie z architektem adaptującym bardziej zaawansowane modyfikacje np. zmianę konstrukcji dachu, zwiększenie powierzchni użytkowej czy przekształcenie bryły budynku, będą one wymagały uzyskania pisemnej zgody autora projektu. Warto pamiętać, że takie zmiany mogą wiązać się z dodatkowymi kosztami, a niektóre z nich mogą być na tyle skomplikowane, że lepszym rozwiązaniem będzie wybór projektu indywidualnego. 

Co jeszcze musisz wiedzieć to to, że adaptacja projektu i wprowadzanie w nim zmian to dwie różne rzeczy. Adaptacja dokonywana jest jeszcze przed zgłoszeniem budowy czy uzyskaniem zezwolenia na budowę, z kolei zmiany – istotne czy nieistotne – wdrożone mogą być już później, według zasad określonych w Prawie budowlanym. Adaptacja to dostosowanie gotowca do konkretnej działki oraz lokalnych warunków. Zmiany natomiast dotyczą modyfikacji samego projektu budowlanego, takich jak przesuwanie ścian, zmiana konstrukcji dachu czy zwiększenie powierzchni użytkowej. Każda zmiana, niezależnie od tego, czy jest istotna, czy nieistotna, musi zostać przeprowadzona w zgodzie z przepisami prawa budowlanego i zazwyczaj wymaga udziału architekta adaptującego. Oba procesy wymagają formalnego podejścia i współpracy z doświadczonym specjalistą. 

Zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, dokumentacja projektowa gotowego projektu domu powinna składać się z 3 egzemplarzy projektu architektoniczno - budowlanego oraz 3 egzemplarzy projektu technicznego. 

Gotowy projekt domu to świetna opcja, jeśli masz dobrze zdefiniowane potrzeby, a teren nie stawia szczególnych wyzwań. Jednak tak jak pisaliśmy wyżej - nie daj się zwieść nazwie. Zanim cokolwiek wybudujesz, gotowiec musi przejść proces adaptacji i być odpowiednio dopasowany do Twojego kawałka ziemi. 

Indywidualny projekt domu 

To może jednak projekt indywidualny będzie dla Ciebie lepszą opcją? W tym przypadku dom będzie skrojony stricte pod Ciebie - dopasowany do Twoich potrzeb, wizji, ale też działki i warunków lokalnych. Załatwisz też całą papierologię u jednej osoby. Wymaga on jednak więcej pracy i czasu ze strony architekta (ale też z Twojej!), co przełoży się na ostateczny koszt usługi. Co jeszcze? Musisz nastawić się na aktywne uczestnictwo w procesie projektowania, wyrażając swoje preferencje oraz podejmując decyzje dotyczące każdego aspektu budowy domu. Wymaga to większego zaangażowania, dyskusji i czasu poświęconego na konsultacje z architektem. Na tym etapie nie warto analizować kosztów, lecz dopasować, które rozwiązanie z tych dwóch będzie w Twoim przypadku lepsze.  

Decydując się na projekt indywidualny, zyskujesz również kompleksową opiekę. Architekt poprowadzi Cię przez cały proces – od wstępnych koncepcji, przez uzgodnienia formalne, aż po przygotowanie kompletnej dokumentacji projektowej. Co więcej, większość architektów zajmie się również załatwieniem niezbędnych formalności, takich jak uzyskanie pozwolenia na budowę. To spora wygoda, bo cały proces przebiega u jednej osoby, bez potrzeby angażowania wielu specjalistów. 

Kiedy według nas warto wybrać projekt indywidualny? Na przykład w sytuacji, gdy Twoja działka ma nietypowy kształt, wymiary lub specyficzne warunki terenowe. Albo masz bardzo konkretne wymagania co do funkcji i estetyki domu i chcesz maksymalnie wykorzystać potencjał swojej działki (uwzględniając widoki, zalesienie czy orientację względem stron świata).  

Jaką decyzję podjąć? 

Wybierając między tymi opcjami, pamiętaj, że dom to nie tylko budynek – to miejsce, w którym będziesz żyć przez kolejne X lat. Dlatego niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na projekt gotowy, czy indywidualny, najważniejsze jest, aby dom spełniał Twoje potrzeby i był miejscem, do którego zawsze będziesz wracać z przyjemnością.  

Nie spiesz się z decyzją – przemyśl swoje priorytety, skonsultuj się ze specjalistami i wybierz rozwiązanie, które sprawi, że budowa domu stanie się początkiem "słodkiego, miłego życia”, a nie źródłem stresu i rozczarowań.